Artykuły na temat: badania naukowe

Dystans społeczny na łonie natury. W ogrodzie ziołowym na górze Rokkō nad Kobe, Japonia, 2 sierpnia 2020 r. / YOMIURI SHIMBUN / AP / EAST NEWS

Wszyscy lubią niebieski

Kasper Kalinowski
To, co żywe, przykuwa uwagę i zachwyca, a kontakt z naturą łagodzi stres i wpływa na długość życia. Ale właściwie dlaczego?

Uczciwość pod kontrolą

Katarzyna Dziadowicz
Rycina na stronie przedtytułowej drugiego wydania „­Encyklopedii Britannica”, 1788 r. / / SCIENCE MUSEUM / SSPL / FORUM

Pożegnanie z Britannicą

Łukasz Lamża
Dziesięć lat temu zakończono jej druk i na stałe przeniesiono ją do internetu, gdzie sromotnie przegrywa z Wikipedią. Co pozostało po 250-letniej „królowej…

Przeszczep młodości

Michał Świątek
/ ADOBE STOCK

Gdy matka jest niepewna

ŁK
Podkast Powszechny / cykl Miesiąc w nauce

Wiosna w nauce

Łukasz Lamża
Tajemnicza mieszanina przedłużająca świeżość warzyw i owoców, nowy atlas komórek ciała ludzkiego, drony unikające zderzeń nawet po ciemku i badania nad…
Wizualizacja wirionu SARS-CoV-2 / Centers for Disease Control and Prevention / Wikimedia

Nauka w czasach pandemii

Łukasz Lamża
Cały świat patrzy dziś naukowcom na ręce. Czym właściwie zajmują się w czasie pandemii i czy da się przyspieszyć ich pracę?
Plac targowy przy Hali Targowej, Kraków, 4 kwietnia 2020 r. / Fot. Beata Zawrzel/REPORTER /

Maseczki: nosić czy nie?

Bartosz Kabała
Część ekspertów uważa, że powszechne noszenie masek skutecznie ograniczyłoby rozprzestrzenianie wirusa przez osoby z bezobjawową infekcją, szczególnie przy tak…

Weź, czytaj. Gazety są bezpieczne

Bartosz Kabała
Jeśli czytają Państwo ten numer „Tygodnika” na papierze, to być może zastanawiają się, czy kupiona w kiosku albo doręczona pocztą gazeta może być źródłem…
Prototyp mobilnej kapsuły do badań i testów na obecność wirusa SARS-CoV-2, 3 kwietnia 2020 r. / FOT. ANDRZEJ BANAS / POLSKA PRESS/Polska Press/East News /

Ostrożnie ze statystyką

Mirosław Szreder
Dziś bez narzędzi statystycznych nie może się obyć większość dziedzin nauki. Ich niewłaściwe użycie może prowadzić do groźnych konsekwencji.

Teoria umysłu: dwa obwody

ŁK
„Poszedł umyć dłonie – pewnie chce uniknąć zakażenia”.
Podkast Powszechny / cykl Miesiąc w nauce

Luty w nauce

Łukasz Lamża
Niebywale inteligentne trzmiele, nanocząstki wnikające w guzy nowotworowe, maleńcy galaktyczni posłańcy i gigantyczne wirusy. A także poszukiwanie idealnego…
/ NSO / NSF / AURA (CC BY 4.0)

Słońce w HD

TM
Oto najdokładniejszy jak dotąd obraz „gotującej się” powierzchni Słońca.

Wolność badacza, niewola małp

ŁK
Nikos Logothetis, jeden z najważniejszych neurobiologów (jego prace cytowano ponad 50 tys. razy) i wieloletni dyrektor Instytutu Cybernetyki Biologicznej im.…
Dżelady, jak na małpy przystało, troszczą się o swoje inwestycje rodzicielskie. / Sebastian Gollnow / AP / EAST NEWS

Bezwzględny księgowy

Łukasz Kwiatek
Ewolucja nie polega na „walce o byt”, majsterkowaniu „ślepego zegarmistrza” czy rywalizacji „samolubnych genów”. Jej istotę najlepiej okazuje się wyjaśniać…
Izabela Stachowicz na Gran Sabana, wrzesień 2015 r. / ARCHIWUM IZABELI STACHOWICZ /

Stacja Tropiki

Doma Matejko
Z ich miłości do nauki oraz do Ameryki Południowej rodzi się właśnie pierwsza polska stacja badawcza w tropikach.

Jak katolicka wiara zmieniła nasze mózgi

Łukasz Kwiatek
Mieszkańcy zachodniej cywilizacji zawdzięczają swoje specyficzne cechy psychiczne wielowiekowemu wpływowi Kościoła katolickiego – twierdzą autorzy pracy…

Co ma wspólnego zespół Downa z alzheimerem?

Michał Świątek
Ogłoszono badania pokazujące przyczyny deficytów pamięci u osób z tymi zaburzeniami.
/ FREE-PHOTOS / PIXABAY

Moda na geny

Bartosz Kabała
Nie ma nic bardziej osobistego niż nasz własny genom. Coraz więcej ludzi ujawnia go firmom oferującym rozmaite testy. Dla wiedzy lub zaspokojenia ciekawości.…
/ ROBERT LATAWIEC / ADOBE STOCK

Diety i mity

Paweł Bravo
Pięćdziesiąt procent. Tyle mniej więcej „klasycznych” eksperymentów z psychologii społecznej nie dało się porządnie powtórzyć.

Gdzie bardzo swędzi

Łukasz Lamża
Ach, wrzesień, najpiękniejszy miesiąc dla nauki! Przyznano właśnie, po raz dwudziesty dziewiąty, IgNoble – nagrody za „badania, które najpierw wywołują śmiech…
/ ULRICH BAUMGARTEN / GETTY IMAGES

Przeszczep z mitologii

Bartosz Kabała
Od kilkudziesięciu lat naukowcy coraz bardziej interesują się genetycznymi chimerami. Po to, by w przyszłości móc hodować ludzkie narządy w organizmach innych…
/ MARIO TAMA / GETTY IMAGES

Życie po erupcji

Łukasz Lamża
Choć wybuchający wulkan i potoki lawy nie kojarzą nam się z rozkwitem życia roślinnego, natura nie podziela tych uprzedzeń.
Marsz Równości w Radomsku, sierpień 2019 r. / / Fot. Adam Staskiewicz/East News

Badania i interpretacje

Łukasz Kwiatek
Katolicka Agencja Informacyjna zamieściła omówienie największych jak dotąd badań genetycznych dotyczących homoseksualizmu, opublikowanych w najnowszym wydaniu…

10 tysięcy godzin treningu nie czyni mistrza

ŁK
Psychologowie często definiują eksperta – w dowolnej dziedzinie – jako kogoś, kto ma za sobą 10 tys. godzin odpowiedniego treningu czy praktyki.

Nowa ścieżka do bólu

Łukasz Lamża
/ CHIMPHAVEN.ORG

Żegnaj, Sarah Anne

ŁK
Na starość najbardziej lubiła owijać się kocem i leżeć. Od dawna lubiła też róże.
/ ADOBESTOCK

Zmierzch istotności

Mirosław Szreder
Jedno z najważniejszych pojęć nauki może wkrótce wypaść z obiegu. Czy szykuje się rewolucja w działaniu nauki?
/ CNEOS.JPL.NASA.GOV

Gra w koniec świata

Wojciech Brzeziński
Grupa astronomów, geologów i inżynierów spotyka się co kilka lat, by przygotować nas na kosmiczną katastrofę. Tym razem nie udało się uniknąć ogromnych…
/ YOUTUBE

Lamża czyta naturę – odcinek 22 [wideo]

Łukasz Lamża
Jak długo mózg po śmierci może pozostać żywy? Co łączy ofiary składane przez Inków i świnki morskie? Jakie są tajemnice naukowców, którzy potrafią nam pokazać…
Dr Jonas Salk (1914–1995), wynalazca szczepionki na polio, w swoim laboratorium. Połowa lat 50. XX w. /

Nie próbujcie tego sami

Bartosz Kabała
Wielu lekarzy testowało nowe leki i procedury medyczne na samych sobie, w pogoni za wiedzą lub chwałą. Jednym przyniosło to Nobla, innym – przedwczesną…
ARCHAEOPTERYX. Nazwa tego gatunku teropoda oznacza z greki „starożytne pióro”. / / ENCYCLOPAEDIA BRITANNICA / UIG / GETTY IMAGES

Dziedzictwo dinozaurów

Szymon Drobniak
Barwne pióra, niewielkie rozmiary, inteligentne zachowania i... kontakty z człowiekiem. Zwykle nie to przychodzi nam do głowy, gdy myślimy o dinozaurach. A…
/ YOUTUBE

Lamża czyta naturę – odcinek 19 [wideo]

Łukasz Lamża
Jak obecność człowieka wpływa na zachowanie szympansów? Czy procesory graficzne z naszych komputerów i smartfonów można wykorzystać do badania serca? Dlaczego…
/ IMAGO / BLICKWINKEL / EAST NEWS

Grzyb żab

Łukasz Kwiatek
Seryjny zabójca grasuje na wolności. Ofiary wybiera nieprzypadkowe, najpierw pojawił się w Korei, prawdopodobnie w latach 80. ubiegłego wieku, ale obecnie…
/ YOUTUBE

Lamża czyta naturę – odcinek 18 [wideo]

Łukasz Lamża
Jak znaleźć ślady zwierząt, które pojawiły się na Ziemi około 520-540 milionów lat temu? Co sprawia, że nocne niebo nigdy nie jest tak naprawdę do końca czarne…
YOUTUBE /

Lamża czyta naturę – odcinek 16 [wideo]

Łukasz Lamża
Czy myszy mogą widzieć w podczerwieni? Dokąd sięga najbardziej zewnętrzna warstwa atmosfery ziemskiej – egzosfera? Jak skłonić swojskie drożdże, aby w swoich…
/

Lamża czyta naturę – odcinek 13 [wideo]

Łukasz Lamża
Jak wykorzystać ogrom danych klimatycznych? Czy badanie kory ruchowej myszek może nam mówić coś o nas samych? Jak coraz większe zespoły badawcze wpływają na…
Amerykańska astronautka Anne McClain podczas misji Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, grudzień 2018 r. / NASA.ORG

Kosmiczna choroba

Wojciech Brzeziński
W stanie nieważkości czyha mnóstwo zdrowotnych zagrożeń. Zespoły badawcze pracują nad tym, by pomóc astronautom przezwyciężyć ograniczenia ciała…
Centre College, NASA, zajęcia ze studentami z użyciem spektroskopu, 2016 r. / ROBERT BOAG / CENTRE COLLEGE / NASA

Węgiel jest wszędzie

Mirosław Dworniczak
Technika spektroskopii odsłoniła przed nami chemiczne oblicze kosmosu. Pozwoliła zajrzeć nawet do wnętrza odległych gwiazd i planet.
Kadr z oficjalnego trailera 8. sezonu Gry o Tron / materiały prasowe

Kto odpadnie z „Gry o Tron”? Zapytaj naukowca

Michał Kuźmiński, Łukasz Kwiatek
Finałowy, 8. sezon kultowego serialu HBO dopiero w kwietniu, a my tymczasem sprawdzamy, co o śmiertelności jego postaci mają do powiedzenia naukowcy. O…
/

Lamża czyta naturę – odcinek 6 [wideo]

Łukasz Lamża
Jak prosto z intenetu trafić na łamy najlepszych czasopism naukowych świata? Czy muchy mają kulturę? Czego dotyczy absolutna nowinka medyczna? Odpowiedzi w…

Dżuma epoki kamienia

ŁK
Największa epidemia dżumy przetoczyła się po Azji i Europie w połowie XIV w., a jej ofiarą mogło paść nawet 200 mln ludzi – być może nawet co drugi mieszkaniec…
/ SHANE MYERS PHOTOGRAPHY / ADOBE STOCK

Biegiem po wodzie

Wojciech Brzeziński
Gekony, maleńkie, zwinne jaszczurki, potrafią doskonale biegać po powierzchni wody, a naukowcy wreszcie rozumieją jak. Z pomocą przyszedł proszek do prania i…

Wiemy, czemu kopią

ŁK
W okresie płodowym dzieci wykonują spontaniczne ruchy wszystkimi kończynami (nie tylko nogami), wyraźnie odczuwane przez matki.
/

Lamża czyta naturę - odcinek 2 [wideo]

Łukasz Lamża
W programie popularno-naukowym Centrum Kopernika przyglądamy się bliżej dziwnemu, niespokojnemu zachowaniu trzmieli, które delikatnie podtruto insektycydem,…
Łukasz Lamża w 1. odcinku cyklu "Czytamy Naturę" / fot. Centrum Kopernika /

Lamża czyta naturę - odcinek 1: Charon, rdzeń kręgowy, ameby [wideo]

Łukasz Lamża
Zapraszamy na nowy program popularno-naukowy Centrum Kopernika. Co tydzień będzie o tym, co tak naprawdę mówią nam naukowcy i dlaczego to tak ważne.
/ LISBETH HJORT / GETTY IMAGES

Pomówmy o czymś innym

Łukasz Lamża
Matematyk Theodore Hill ujawnił kulisy trwającej od półtora roku walki o opublikowanie artykułu naukowego, którego jedyną wadą było poruszone w nim zagadnienie…
/ VINCENZO PINTO / EAST NEWS

Piękny jak polityk

Kasper Kalinowski
Wyborów politycznych w dużej mierze dokonujemy na oko. Dosłownie: ewolucyjne dziedzictwo sprawia, że oceniamy kandydatów po wyglądzie.