Artykuły na temat: Solidarność

Tablica z wynikami wyborów na Placu Konstytucji w Warszawie, czerwiec 1989 r. // Fot. Chris Niedenthal / Forum

„Niektórzy mówią, że był to drugi cud nad Wisłą” – historyk Andrzej Paczkowski wspomina swój osobisty 4 czerwca 1989 r.

Patrycja Bukalska, Andrzej Paczkowski
Prof. ANDRZEJ PACZKOWSKI: W 1988 i 1989 roku władze PRL prowadziły politykę dwutorową. Podejmowały rozmowy z Solidarnością, a równocześnie potajemnie…

Zakazane słowo na „s”: dawny „Tygodnik” o strajkach na Wybrzeżu

Agata Kaźmierska
W wydaniu z 31 sierpnia 1980 r. na pierwszej stronie zamiast artykułu znajduje się wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Nie ma podpisu. Gdy cenzura uważnie…
Na gali Nagrody Księżniczki Asturii. Teatr Campoamor w Asturii, Hiszpania 28 października 2022 r. / SAMUEL DE ROMAN / GETTY IMAGES

Tajemnica Adama Michnika

Michał Okoński
Wśród kojarzonych z naszą niepodległością figur trudno znaleźć bardziej polską. Są w niej romantyczne porywy, młodzieńczy heroizm, ale również wielkopańska…
Rafał Woś / FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Hegemon kontra lewica

Rafał Woś
Dziwią was ataki środowisk liberalnych na lewicę po tym, jak ośmieliła się poprzeć PiS w sprawie unijnego Funduszu Odbudowy? W historii III RP to przecież nic…
Rafał Woś / FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Czyja jest Solidarność

Rafał Woś
Czy należy do robotników, którzy swoją masą skłonili władze do ustępstw? Czy raczej do nielicznych, lecz wpływowych opozycyjnych inteligentów? Odpowiedź na to…
Ludwika i Henryk Wujcowie. Warszawa, luty 2016 r. / GRAŻYNA MAKARA

Wolność i odpowiedzialność

Henryk Wujec, Justyna Dąbrowska
Henryk Wujec: Dla mnie ta filozofia jest niezłomna: próbować i próbować. Jak cię przetrącą, to wstajesz i znowu. Nie jestem taki, żeby bić się i obrywać, ale…
Na okładce: Stocznia Gdańska, sierpień 1980 r. / JEAN-LOUIS ATLAN / SYGMA / GETTY IMAGES

Solidarnie wobec przeciwności

Marek Prawda
Solidarność to lekcja, którą trzeba odrabiać również dziś, na nowo. Bo świat jest ciągle dynamiczny – co pokazują wydarzenia na Ukrainie i Białorusi.
Lech Wałęsa ogłasza podpisanie porozumienia z rządem, Gdańsk, 31 sierpnia 1980 r. / PETER MARLOW / MAGNUM PHOTOS / FORUM

Wymiary Solidarności

Łukasz Kamiński
Jej powstanie było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski i cezurą w dziejach świata. Ale jej rola nie ogranicza się do obalenia komunizmu – jest…
Upamiętnienie poległych w 1970 r. było jednym z postulatów strajkujących w sierpniu 1980 r. Na zdjęciu: montaż ołtarza polowego przed odsłonięciem Pomnika Poległych Stoczniowców. Gdańsk, 6 grudnia 1980 r. / WOJTEK LASKI / EAST NEWS

Kilka dni w sierpniu

Jan Szkudliński
„Piekarz z Obłuża dał cały wypiek chleba. Każdy na swój sposób chce pomóc. Widać solidarność w społeczeństwie” – wspominał strajkujący stoczniowiec. Co 40 lat…
Ludzie zgromadzeni przed bramą nr 2 podczas strajku w sierpniu 1980 r. / GIEDYMIN JABŁOŃSKI | ZBIORY EUROPEJSKIEGO CENTRUM SOLIDARNOŚCI

Mamy prawo do zgody

Aleksandra Dulkiewicz
W sierpniu 1980 r. miałam zaledwie roczek, mama przywoziła mnie w wózku pod bramę strajkującej stoczni. Nie mogę pamiętać, a mimo to czuję, że to moja historia…
Plakat wyborczy z 1989 r. na wystawie w ECS, lipiec 2020 r. / EWA ŻYCZKOWSKA-NOWAK

Narodziny obywatelskiego ruchu

Basil Kerski
Oprowadzając gości z całego świata po Europejskim Centrum Solidarności, często słyszymy pytanie: dlaczego to właśnie Gdańsk stał się tak ważnym ośrodkiem…
Strajkujący pracownicy Zespołu Portowego Szczecin-Świnoujście zbierają darowizny na fundusz przyszłych niezależnych związków zawodowych, 27 sierpnia 1980 r. / JERZY UNDRO / PAP

Cała Polska z Gdańskiem

Tomasz Kozłowski
Latem 1980 r. przez cały kraj, od morza do Tatr, przelała się fala strajkowa. W szczytowym momencie protestowało ponad 700 tys. ludzi. Polskę ogarnęła gorączka…
Rafał Woś / Fot. Grażyna Makara /

Proroku, gdzie jesteś?

Rafał Woś
Jeszcze nie tak dawno temu hasło „demokracji pracowniczej” było dla Polek i Polaków bardzo ważne. Czy jest szansa, by tamto marzenie powróciło?
Kornel Morawiecki w Europejskim Centrum Solidarności, Gdańsk, listopad 2018 r. / / FOT. STROZYK/REPORTER

Kornel, zawsze przeciw

Andrzej Stankiewicz
Był przeciwko komunistom, przeciwko umiarkowanym nurtom w Solidarności, przeciwko Okrągłemu Stołowi, przeciwko III RP, a i państwo PiS potrafił ostro…
Przewodniczący Solidarności, Piotr Duda, Wiesława Kozek i Włodzimierz Pańków, Warszawa, maj 2012 r. / TOMASZ GZELL / PAP

Poradzimy sobie z tym napięciem

Włodzimierz Pańków, Rafał Woś
WŁODZIMIERZ PAŃKÓW, socjolog: Jest wielu ludzi chcących zachować przynajmniej część pewnego konserwatywnego etosu, który najlepiej wyraził się w ruchu…
/ WOJCIECH SURDZIEL / AGENCJA GAZETA

Kołysanki nad uchem

Wojciech Bonowicz
Kiedy tuż po wyborach jesienią 1990 r. ks. Józef Tischner powiedział w telewizji, że ujawnił swoją obecność między nami homo sovieticus, miał na myśli nie tyle…

Solidarność na opak

Szymon Hołownia
Nie ma lepszego momentu niż tydzień, w którym wypada 4 czerwca, by pomedytować nad sloganem założycielskim wolnej Polski: „Nie ma wolności bez solidarności”.
/ WOJCIECH DRUSZCZ

Homo sovieticus po latach

Rafał Woś
GRAND PRESS 2019 | Nie mogę darować Tischnerowi, że wolał występować w spotach Kongresu Liberalno-Demokratycznego, zamiast napisać drugi tom „Etyki…
Warszawa, 19 maja 1989 r. – dwa tygodnie przed wyborami / GEORGES MERILLON / GAMMA-RAPHO VIA GETTY IMAGES

Zmysł pamięci

Magdalena Nowicka-Franczak
Dlaczego 4 czerwca nie jest świętem narodowym, wspólnotową fiestą? Oto, jak doniosłość oficjalnych wspomnień konfrontuje się z tymi zwyczajnymi.
Rafał Woś / Fot. Grażyna Makara /

Niesolidarna Polska

Rafał Woś
Kraj, który lubi się szczycić tym, że to właśnie tu powstała Solidarność, sam należy do najmniej solidarnych. Pokazują to najnowsze badania OECD.
„Smak wolności” - zdjęcie wydania specjalnego „Tygodnika Powszechnego” /

Modzelewski na 30 lat nowej Polski

Karol Modzelewski, Rafał Woś
Gdy plan Balcerowicza zaczął zmieniać słowo w czyn, ludzie poczuli się zawiedzeni. Wszystkie toksyny, które do dziś trawią polskie życie, zrodziły się z…
Karol Modzelewski, Warszawa, listopad 2018 r. / / Fot. Michal Wozniak/East News

Człowiek solidarności

Ks. Adam Boniecki
Odszedł Karol Modzelewski. Odchodzą ludzie, którzy tworzyli naszą najnowszą historię.
/ ADAM GUZ / REPORTER

Prawo i Solidarność

Andrzej Stankiewicz
Przed Piotrem Dudą najpoważniejsze wyzwanie, odkąd kieruje Solidarnością. Będzie się starał udowodnić, że faktycznym liderem legendarnego związku nie jest…
Rafał Woś / Fot. Grażyna Makara /

Solidarność też związek

Rafał Woś
Strajk nauczycieli stał się dla wielu ludzi spod znaku czarnego wykrzyknika okazją do pryncypialnego walenia w "łamistrajków" z Solidarności. Nie róbcie tego!
Transparent Solidarności przed wyborami do Sejmu (jeszcze kontraktowego) i Senatu (już wolnego). Bydgoszcz, 20 maja 1989 r. / GEORGES MERILLON / GAMMA-RAPHO / GETTY IMAGES

Trzydziestolatka bez własnej historii

Mikołaj Mirowski, Jan Rojewski
Polska pamięć jest podzielona na dwie historyczne opowieści o ostatnich trzech dekadach. Obie są chybione i fragmentaryczne, a nade wszystko nie biorą pod…
Pikieta działaczy Małopolskiej Solidarności przy sklepie Lidla. Kraków, luty 2014 r. / M.LASYK / REPORTER

To nie jest kraj na solidarność

Piotr Wójcik
Kilkanaście procent polskich pracowników należy do związków zawodowych. Warunki nie sprzyjają ich zakładaniu, wiele przedsiębiorstw z nimi walczy. A przecież…
Jarosław Kaczyński podczas obchodów piątej rocznicy katastrofy smoleńskiej, Warszawa, 10 kwietnia 2015 r. / MACIEJ ŁUCZNIEWSKI / REPORTER

Kiedy Reytan ma dzień świstaka

Marcin Napiórkowski
Zdradzić może przyjaciel, małżonek czy rodak, ale nie wróg. On jest jedynym, który nie może tego robić. A osławiona zdrada elit to już całkowite załamanie ładu…
Po lewej: plakat „Z pnia narodowej zdrady” autorstwa Witolda Mysyrowicza, 1983 r. Po prawej: plakat wyborczy Tomasza Sarneckiego dla obozu Solidarności na wybory 1989 r. / WITOLD MYSYROWICZ / ARCHIWUM KULTURY PARYSKIEJ // REPR. TOMASZ GZELL / PAP

Kto rzekł, że to zdrajca

Agnieszka Haska, Błażej Strzelczyk
AGNIESZKA HASKA, kulturoznawczyni: Polska gra w zdradę od ponad 200 lat. Używa jej do określania tożsamości. Do pokazania, gdzie się kończy „wspólnota”, a…

Conrad Festival 2017: dzień II

Michał Sowiński
Festiwalowy wtorek zdominowały dyskusje o polityczności kultury – było o spuściźnie i potencjale Solidarności, roli i znaczeniu reportażu, modelach…
Wiktor Kulerski przed siedzibą Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarnictwa w Warszawie, 2 grudnia 1981 r. W tych dniach władze przygotowywały się już do zdławienia strajku studentów, którzy domagali się nadania uczelni cywilnego charakteru. / TEODOR WALCZAK / PAP

Cichy przywódca i tajne archiwum

Jan Olaszek
Wiktor Kulerski działał wbrew zasadom konspiracji. Nie niszczył prowadzonej w podziemiu korespondencji, lecz w latach 80. stworzył potajemne archiwum. Dziś…
Plakat w obronie Solidarności z Francji, znaczki oraz różaniec z Potulic ze zbiorów ECS /

Różaniec z chleba i poczta podziemna

Monika Krzencessa-Ropiak
Za stempel internowanym służył obcas buta, kawałek linoleum czy ziemniak. Chcąc zaś powielić znaczek, wyciskali tusz z wkładu do długopisu... To jedne z wielu…

ECS zaprasza do lektury

Artur Rogoś
W 35. rocznicę stanu wojennego warto sięgnąć po książki. Ich lektura nie tylko pozwala rozpoznać kontekst tych dramatycznych wydarzeń, ale i spojrzeć na sprawę…
Antoni Szymkowski w zakładzie karnym w Strzebielinku, gdzie trzymano internowanych, 1982 r. / Fot. Lech Rózanski

Jak Antoni esbeków piekłem straszył

Stanisław Zasada
Leżał ubrany w elegancki garnitur na białej pościeli. Wygięte spazmem bólu ciało, w tle flaga Solidarności. Do garnituru przypięli order. Nie wiadomo, czy…
/ Fot. Beata Zawrzel / REPORTER

Bez lęku

Janina Ochojska, Marcin Żyła
Janina Ochojska, prezes Polskiej Akcji Humanitarnej: Siła parcia migracji do krajów bogatych jest tak duża, że nie powstrzymają jej zakazy i zasieki.

Zmierzch gazowych wojen?

Jerzy Buzek, Katarzyna Tracz
Jerzy Buzek, były premier, poseł do Parlamentu Europejskiego: Unia Energetyczna jest faktem – dzięki niej rok temu pierwszy raz zdarzyło się, że więcej gazu…
Uczestnicy Konferencji / Fot. Antoni Witwicki

Zajęcia praktyczne z solidarności

Katarzyna Tracz
Europa niczym baśniowa śpiąca królewna przebudziła się z długoletniego snu. Nie obudził jej jednak pocałunek pięknego księcia, ale dochodzące zza murów…
/ Fot. Tomasz Tomaszewski / GETTY IMAGES

Zapodziana mała „s”

Wojciech Ogrodnik, Ireneusz Krzemiński, Szymon Łucyk
Ireneusz Krzemiński i Wojciech Ogrodnik, socjologowie: Solidarność powstała jako zaprzeczenie bohaterskiej tradycji honorowego przegrywania, o której swego…
Jeden z plakatów z serii „Uśmiech historii”/ / Fot. Dom Spotkań z Historią

Czyj czerwiec

Paweł Bravo
Już chyba nic nie uratuje wspomnienia o 4 czerwca 1989 r. przed sekciarskim zafałszowaniem.
/

Co się z nami porobiło?

Ks. Adam Boniecki
O „Bolku” z szafy Kiszczaka napisano tyle, że w tej chwili trudno dodać coś nowego. Lecha Wałęsę już osądzono.
Lech Wałęsa w Gdańsku, 28 lutego 2016 r. / Fot. Przemek Świderski / EAST NEWS

Dość tej amnezji

Dariusz Rosiak
Dzięki sprawie „Bolka” być może przestaniemy uciekać przed banalną obserwacją: ludzie potrafią być jednocześnie wielcy i podli, odważni i strachliwi. Sami tacy…
Gdańsk, 12 grudnia 1981 r. / Fot. Anna Pietuszko / FORUM

Teczka mniejsza niż życie

Andrzej Paczkowski, Paweł Bravo
Przypominamy rozmowę z Andrzejem Paczkowskim, historykiem, którą publikowaliśmy na łamach "TP" rok temu: Wałęsa był fighterem, ale był też przeciwnikiem…
S. Małgorzata Chmielewska. Fot: Marek Lasyk/EastNews /

„Polska katolicka”

BS
„Marzy mi się Polska, w której obcy nie jest obcy, a wszyscy się do siebie uśmiechają, bo nikt się nikogo nie boi”.
Polacy wyrażają solidarność z Ukrainą, most Lwowski w Rzeszowie. / Fot. Patryk Ogorzałek / AGENCJA GAZETA

Solidarna szkoła

Anna Dobrowolska
Żyjemy w świecie ukształtowanym przez rewolucję Solidarności i przemiany, które ona zapoczątkowała. Historia tego ruchu nie może być jedynie tematem…

Słuchajcie Franciszka

Konrad Kruczkowski
„Wiara, która nie staje się solidarnością, jest martwa. Wiara bez solidarności to wiara bez Jezusa” – powiedział Franciszek przed kaplicą św. Jana Chrzciciela…
Strajk studentów Akademii Medycznej w Warszawie. Mszę odprawia ks. Popiełuszko, 1981 r. U dołu dokument z 1986 r., poświadczający autentyczność relikwii. / Fot. W. Pniewski / REPORTER; / Archiwum Kurii Metropolitalnej Białostockiej

Skrzynka

Piotr Litka
Kilka miesięcy po zamordowaniu księdza Jerzego Popiełuszki w największej konspiracji ukryto w Białymstoku relikwie kapłana Solidarności.
Grażyna Staniszewska, maj 2012 r. / Fot. Bogdan Krężel / FORUM

Żeby nie spaprać niczego

Grażyna Staniszewska, Anna Mateja
Grażyna Staniszewska: Mogliśmy nie wiedzieć, jak się rządzi, ale naiwni nie byliśmy. Nawet jeśli wielu z nas mówi teraz, że trzeba było inaczej czy mądrzej.

Trzydzieści lat później

Ks. Adam Boniecki
Czas Solidarności przeżywałem w Rzymie, nawet, powiedzieć mogę, w Watykanie, a ściślej na jego peryferiach: w "L’Osservatore", co dosłownie znaczy…
Stocznia Gdanska, 31 sierpnia 1980 r./ fot. Grzegorz Nawrocki / graf. Zalley / arch. Marek Zalejski /

Tyle z tego zostało

Tomasz Potkaj
Gdyby nie ludzie z Wolnych Związków Zawodowych, strajk w Stoczni Gdańskiej nie mógłby się udać. Jak potoczyły się ich dalsze losy? W najnowszym Tygodniku…