Narodziny Samsona

W Księdze Jozuego znajdujemy w ostatnich rozdziałach słowa o końcu wojen, pokonaniu Kananejczyków i nastaniu pokoju.

26.03.2017

Czyta się kilka minut

Księgę Sędziów otwiera pytanie synów izraelskich do Pana: „Któż z nas wprzód pójdzie przeciw Chananejczykowi, aby walczył z nim” (Sdz 1, 1). Przemoc, bitwy przerywane krótkimi tylko okresami wytchnienia stanowią o siódmej w kolejności księdze Biblii. Te wojny trwają przez pokolenia; z tym samym wrogiem toczył bój dwieście lat później król Dawid. Izraelici walcząc upodobniają się do swoich wrogów i przejmują pogańskie wzory moralne oraz kult idoli.

Dzieją się rzeczy straszne. Pewien mąż porwał za miecz i rozrąbał niewiastę na dwanaście kawałków, a potem rozesłał do wszystkich granic Izraela. Ponury jest opis gwałtu, którego dopuścili się synowie Benjamina na dziewczętach z Sylo. Jefte ofiarował Bogu na cało- palenie swoją córkę. Wybuchła wojna między pokoleniami. Pan nakazał bić synów Benjamina. Płakali bracia, że muszą zabijać swoich, ale bitwę wydali i zginęło tysiące mężów. Liczby są przesadzone, ale okrucieństwo z pewnością zostało tu wiernie poświadczone. Ostatnie zdanie Księgi brzmi złowieszczo: „każdy czynił, jak mu pasowało i było wygodnie”. O Mojżeszu i jego zakonie zapomniano.

W tych czasach urodził się Samson. Ostatni z sędziów. Bohater czy heros tragiczny. Imię jego pochodzi od słowa „szemesz”, które oznacza Słońce. Podobne pochodzenie mają nazwy dwóch wsi wspomniane w tej opowieści: Bet Szemesz (Dom Słońca) oraz Ain Szemesz (Oko Słońca). Zapewne w tej okolicy czczono Boga-Słońce. Filistyni, z którymi walczyli Izraelici, pochodzili z Grecji. Kult Słońca był pośród nich powszechny.

Samson urodził się kobiecie niepłodnej. Jego przyjście na świat zapowiedział matce anioł i uprzedził, że dziecko będzie nazarejczykiem i że ani jej, ani synowi nie wolno pić wina, a włosów Samsona nie może dotknąć nóż czy brzytwa. O nazarejczykach mowa była w Księdze Liczb. Są to osoby ofiarowane Bogu. Nie wolno im pić wina, jeść tego, co nieczyste, i zbliżać się do ludzkich zwłok. Nie wiemy, czy Samson był szczególnie wierny anielskim nakazom. Na trwającym siedem dni weselu pito wino. Nie sposób powiedzieć, jak wielu zabił on wrogów. Trup ścielił się gęsto. Mityczny siłacz kochał się w przemocy oraz w zabronionych mu kobietach. Nie wygląda, sądząc z biblijnego opisu, na człowieka, który szczególnie się Bogu poświęcił. Wiemy, że pochodził z klanu Dana i że pięknie się młodzieniec rozwijał.

Gdy dorósł, zapragnął kobiety i – wbrew rodzicielskim pouczeniom – wybrał ją sobie spośród nieobrzezanych Filistynów. Idąc do niej (czy dokładniej schodząc do niej, co by oznaczało, że moralnie podupadł), natknął się na lwa i gołymi rękami rozerwał go na strzępy jak małe koźlę. Pierwszą z prac zadanych Herkulesowi również było uduszenie lwa. Kilka lat temu na stanowisku archeologicznym w Bet Szemesz natrafiono na pieczęć z XII wieku przedstawiającą mężczyznę napotykającego lwa. Być może ten artefakt pokazuje, że mitologiczna postać podobna do Samsona była wtedy szerzej znana. ©

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp roczny

365 zł 95 zł taniej (od oferty "10/10" na rok)

  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
269,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
(1951-2023) Socjolog, historyk idei, publicysta, były poseł. Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego. W 2013 r. otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera w kategorii „Pisarstwo religijne lub filozoficzne” za całokształt twórczości. Autor wielu książek, m… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 14/2017