Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
5 lipca, w dniu ogłoszenia tekstu encykliki, prześcigano się w wyliczeniach. Papież Franciszek – powtarzali komentatorzy, jakby to rzeczywiście było ważne – bije rekordy: dokument ukazuje się niecałe cztery miesiące po zakończeniu konklawe. Tego nie udało się nawet Janowi Pawłowi II: praca nad „Redemptor hominis” zajęła papieżowi z Polski miesiąc dłużej.
Rekord wyjaśnił sam Franciszek. Trzy tygodnie wcześniej, podczas spotkania z członkami watykańskiej Rady Sekretariatu Synodu Biskupów, powiedział o encyklice: – Rozpoczął ją Benedykt XVI, przekazał mnie. Jest to mocny dokument. Otrzymałem tę wielką pracę, jaką on wykonał, i doprowadziłem ją do końca.
Prezentując dokument w Warszawie sekretarz polskiego episkopatu bp Wojciech Polak apelował jednak, by nie zastanawiać się, które partie tekstu należą do pierwszego szkicu Benedykta, a które są owocem przemyśleń Franciszka. „Z pewnością »Lumen fidei« jest pierwszą encykliką Franciszka” – tłumaczył. We wstępie do niej obecny papież tłumaczy, że jego poprzednik „prawie skończył pracę” nad pierwszym szkicem tekstu. „Jestem mu za to głęboko wdzięczny i w duchu Chrystusowego braterstwa przyjmuję jego cenne dzieło, dodając do tekstu kilka przemyśleń” – napisał papież.
Ostatnie wątpliwości rozwiał abp Gerhard Müller, prefekt Kongregacji Nauki Wiary, który oświadczył podczas konferencji prasowej: „Papieżem jest Franciszek. Encyklika nie została podpisana przez dwóch papieży, ponieważ papieża mamy tylko jednego”.
„Encyklika »Lumen fidei« Ojca Świętego Franciszka zamyka w pewnym sensie tryptyk encyklik o trzech teologalnych cnotach: miłości, nadziei i właśnie wierze” – mówił bp Polak. I przypominał, że na tryptyk składają się dwie encykliki Benedykta XVI, „Deus caritas est” (o miłości), „Spe salvi” (o nadziei) oraz obecna encyklika o wierze. „Ta encyklika nie jest trudna – dodawał biskup radomski Henryk Tomasik. – Jest bardzo przystępna. To taka ładna katecheza na temat wiary”.
Odnosząc się do jej tytułu metropolita częstochowski abp Wacław Depo przypomina, że „Chrystus jest Światłem świata. Prawda, którą dzisiaj rozpoznawać mamy jako kolejny dar w Kościele, również jest prawdą objawioną w Chrystusie, który jest dla nas Światłem osobowym. Wiara daje nam sposób widzenia”.
W dniu ogłoszenia „Lumen fidei” Franciszek i papież emeryt Benedykt XVI spotkali się w ogrodach watykańskich na ceremonii odsłonięcia jednego z pomników. Było to ich pierwsze spotkanie od 2 maja, kiedy nowy papież witał starego w watykańskim klasztorze Matki Kościoła.
Amerykański watykanista John L. Allen Jr., zwracając uwagę na to, że ogłoszenie tekstu encykliki zbiegło się w czasie z zapowiedzią podwójnej kanonizacji papieży Jana XXIII i Jana Pawła II, pisze na swoim blogu, że oba wydarzenia to komunikat: każdy człowiek „otwarty na miłość” i przejawiający troskę o innych „jest już, nawet jeśli o tym nie wie, na ścieżce prowadzącej do wiary”. Allen dodaje, że „wspólna” encyklika, a także „podwójna” kanonizacja to gesty w kierunku nie tylko świata poza Kościołem, ale i rywalizujących w jego wnętrzu sprzecznych obozów. Jego zdaniem papież Franciszek wysyła komunikat zarówno do, jak to nazywa, katolickich liberałów, dla których idolem jest twórca Soboru Jan XXIII, jak i do zapatrzonych w Jana Pawła II konserwatystów.
Komunikat brzmi: „Wszyscy należycie do Kościoła”.
Polscy katolicy zareagowali na encyklikę ciekawością: „Czytam encyklikę napisaną »na cztery ręce« przez papieży Franciszka i Benedykta XVI. Co chwila do głowy przychodzi mi jedna myśl. Potrzebujemy radykalnej zmiany. Niech pokolenie JUŻ zastąpi pokolenie JUTRO” – czytamy w komentarzach na Facebooku. Są też pomysły na to, co dalej: „Ruszamy. Rozkładamy encyklikę na czynniki pierwsze. Pomysł jest taki, żeby »Światło wiary« dobrze zbadać, sobie wszystko powolutku przemyśleć. START!”.
